Description
Provincie Noord-Holland test natuurlijke materialen in en naast de weg
Provincie Noord-Holland•woensdag, 5 maart 2025
De Bosrandweg (N231) in Aalsmeer is ingericht als biobased proeftuin en het 850 meter lange proefvak dient tien jaar om nieuwe biobased toepassingen aan te brengen en te testen. Het project is nu halverwege. De testfase moet uiteindelijk gecertificeerde biobased materialen gaan opleveren die breed toepasbaar zijn binnen de gww-sector in Nederland.
De biobased proeftuin is een ontwikkeling van de provincie Noord-Holland, aannemer Dura Vermeer (en haar partners), de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen en Amsterdam en de Vervoerregio Amsterdam. De markt krijgt de kans om biobased producten te testen, zodat deze straks (na certificering) niet alleen door de provincie maar ook door andere organisaties gebruikt kunnen worden.
Markering
De lijnen, pijlen, strepen en haaientanden op de weg laten zien waar je moet rijden en welke regels er gelden. Ze zijn gemaakt van thermoplast, een type materiaal dat zacht en vervormbaar wordt als het warm is. De producent heeft een thermoplastmarkering ontwikkeld op basis van biobased harsen. Normaal gesproken bestaat thermoplast uit synthetische koolwaterstofharsen. Dit zijn fossiele grondstoffen. De biobased markering is een CO2-neutralere markering. Nadeel is wel dat deze harsen niet uit Nederland komen, maar zijn geïmporteerd uit Duitsland en China. Bij de start van de proeftuin – 5 jaar geleden – lag de focus vooral op de materialen. Inmiddels moet de hele keten duurzaam zijn. Dit betekent dat het project nu ook kijkt naar biobased materialen van Nederlandse bodem. De markeringen blijven goed zitten op asfalt of beton. Op verf blijkt het minder goed te hechten; daar zijn stukjes vanaf gebroken.
Verkeersborden
De traditionele aluminium verkeersborden zijn vervangen door duurzame varianten van bamboe en bioplastic. De bamboe verkeersborden zijn gemaakt van gelamineerde bamboestroken. De bioplastic verkeersborden zijn gemaakt van het materiaal granulaat: suikerriet dat minimaal 98% biobased is. Bamboe is makkelijk weersbestendig te maken. De gelamineerde bamboeborden zijn duurzaam, kraswerend en zijn bestand tegen breken of vervorming. Suikerriet is een cultuurgewas dat op plantages wordt gekweekt. De bioplastic verkeersborden zijn wel biobased, maar niet afbreekbaar. De chemische eigenschappen van het suikerriet zorgen ervoor dat het materiaal niet afbreekt. Mochten de bioplastic borden niet meer bruikbaar zijn, dan kunnen ze tot granulaat worden gemalen. Dit granulaat is geschikt om weer andere producten van te maken. Dit maakt de borden wel 100% recyclebaar.
De bamboeborden en bioplastic borden houden zich goed. Voor provinciale wegen lijken ze dan ook zeer geschikt. Over de bamboevariant hebben beheerders van andere proeftuinen aangegeven deze niet meer te gebruiken bij snelwegen, omdat ze zwaarder zijn dan normale verkeersborden. Dat betekent dat de constructie waarin het bord zit, ook steviger moet zijn. Mocht het bord onverhoopt naar beneden vallen, kan dat gevaarlijk zijn voor de weggebruiker. Het is bij innovaties daarom altijd belangrijk te testen of een product veilig is, maar ook voor welke locatie het geschikt is.
De faunapassages zijn gemaakt van een betonmengsel dat voor 10% bestaat uit miscanthusgrasbeton, of een betonmengsel met 25% miscanthusgrasbeton. (Foto: Provincie Noord-Holland, Kick Smeets)
Faunapassage
Bij faunapassage 1 is een betonmengsel gebruikt dat voor 10% bestaat uit miscanthusgrasbeton. Bij faunapassage 2 bestaat dit betonmengsel voor 25% uit miscanthusgrasbeton. Door de circulaire, natuurlijke samenstelling van biobased beton is de ecologische voetafdruk aanzienlijk lager dan die van standaard betonproducten en draagt het bij aan de vermindering van CO2. In het biobased beton zit de grondstof miscanthusgras. Miscanthusgras is een gras(riet)soort die groeit door de opname van CO2, stikstof en fijnstof uit de omgeving. Na het jaarlijks oogsten wordt dit gewas vermalen tot vezels in verschillende groottes en vervolgens gebruikt voor diverse toepassingen. De grasvezels zijn zo klein dat ze bijna niet zichtbaar zijn in de betonproducten.
Eén van de faunapassages leek verzakt te zijn, aangezien er scheuren ontstonden in het wegdek dat grenst aan de faunapassage. Aannemer Dura Vermeer heeft toen een camera-inspectie gedaan. Uit de inspectie bleek dat de passage niet verzakt is. Daarom is het moeilijk vast te stellen waardoor de scheuren in het asfalt zijn ontstaan. Dura Vermeer heeft de scheuren gerepareerd, zodat ze in ieder geval niet meer erger worden. Om de veiligheid van de weggebruiker te garanderen, meet de aannemer de betonsterkte elke twee jaar.
Maaibeschermer
Een maaibeschermer is een hard object dat de lichtmasten beschermt tegen onnodige beschadigingen die onder andere door het maaien kunnen ontstaan. De biobased maaibeschermer bestaat uit bioplastic palen en een bioplastic scherm. Ze zijn gemaakt van het materiaal granulaat, bestaande uit suikerriet dat minimaal 98% biobased is.
De maaibeschermers werken goed, maar zijn in de tussentijd wel vervangen omdat ze met het maaien zijn beschadigd. Ze zitten ongeveer 8 centimeter van de lantaarnpaal verwijderd om te voorkomen dat de maaimachines te dicht in de buurt komen en daar bijvoorbeeld de coating vanaf breekt. Het stukje groen dat ontstaat binnen die 8 centimeter waar niet is gemaaid, krijgt vrije kans om te groeien en bloeien. Dit trekt insecten aan, wat goed is voor de biodiversiteit.
Hectometerpaaltjes
Hectometerpaaltjes geven de plaats langs de weg aan. Dat is bijvoorbeeld handig wanneer je met pech langs de weg staat. De bioplastic hectometerpaaltjes zijn gemaakt van het materiaal granulaat, bestaande uit suikerriet dat eveneens minimaal 98% biobased is.
De hectometerpaaltjes zelf staan er nog goed bij, alleen liet de sticker bij sommige los. Zeker als er veel zon of water op komt, kan dit gebeuren – net zo goed als bij normale hectometerpaaltjes. Er zitten hoge veiligheidseisen aan de verf en stickers. Zo moet de sticker genoeg reflecteren wanneer er een koplamp op schijnt. Er zijn verschillende soorten reflectieklassen. Nieuwe borden zijn bijna allemaal van klasse III (de hoogste) en voldoen daarom heel goed aan de normen. Als de snelheid hoger ligt, moet het bord beter reflecteren dan wanneer een weggebruiker bijvoorbeeld 30 kilometer per uur rijdt. Anders zien ze te laat wat er op het bord staat, omdat de lichtbron dichter bij het bord moet staan.
Het faunaraster bestaat uit een bioplastic raster en bioplastic palen. (Foto: Provincie Noord-Holland, Kick Smeets)
Faunaraster en middengeleider
Het faunaraster voorkomt dat dieren op gevaarlijke plekken de weg oversteken en het leidt hen naar een veilige oversteekplaats. Het faunaraster bestaat uit een bioplastic raster en bioplastic palen. Ze zijn gemaakt van het materiaal granulaat, bestaande uit suikerriet dat minimaal 98% biobased is. Het faunaraster werkt goed. Een middengeleider is een langwerpig verkeerseiland dat tegen-gestelde verkeersstromen scheidt. De verhoging voorkomt dat weggebruikers op de verkeerde weghelft rijden.
De middengeleider bestaat uit bioplastic noppenplaten. Die zijn gemaakt van het materiaal granulaat, bestaande uit suikerriet dat minimaal 98% biobased is. De noppenplaten kunnen niet goed tegen warmte. In de zomer lijkt het net een soort heuvellandschap doordat het materiaal uitzet. In de koudere maanden ligt de middengeleider er wel goed bij. Door het uitzetten en inkrimpen is er onkruid tussen gegroeid. Hierdoor is er af en toe onderhoud nodig. Dit is niet wenselijk, omdat de weg dan moet worden afgezet voor verkeer. Daarom wordt er gewerkt aan een alternatief.
De markering is gemaakt van thermoplast, een type materiaal dat zacht en vervormbaar wordt als het warm is. (Provincie Noord-Holland, Kick Smeets)
Infobord
Op het informatiebord kunnen geïnteresseerden meer informatie lezen over de biobased proeftuin. Het paneel bestaat uit WPC-foam (wood plastic composite), waarin 20% biomassa is verwerkt. Het bord is gemaakt door middel van plaatextrusie. Extruderen is een vormgevingstechniek waarbij een vervormbaar materiaal door een matrijs geperst wordt. Het bord is dus geperst in de huidige vorm. Het is duurzamer omdat het deels bestaat uit hernieuwbare grondstoffen (biomassa), waardoor het minder afhankelijk is van fossiele grondstoffen. Daarnaast heeft WPC een lange levensduur, is het onderhoudsarm en recyclebaar, wat de ecologische voetafdruk verder verkleint ten opzichte van een normaal bord van bijvoorbeeld volledig kunststof of metaal.
Het bord staat nog overeind en de informatie is goed leesbaar. Dit is belangrijk, want de samenwerkende partners (de provincie Noord-Holland, Dura Vermeer, de gemeenten Aalsmeer, Amstelveen en Amsterdam en de Vervoerregio Amsterdam) willen de kennis die zij opdoen tijdens het testen van de biobased materialen graag delen. Zodat straks niet alleen de provincie Noord-Holland, maar ook andere organisaties biobased materialen kunnen gebruiken. Biobased projecten zijn nog veel te schaars en zijn hard nodig om oplossingen te vinden voor de uitdagingen waar we voor staan als het gaat om fossiele brandstoffen en een duurzamere wereld. Er is al interesse voor deze ontwikkelingen vanuit de markt en de omgeving.
Het infobord bestaat uit WPC-foam (wood plastic composite) waarin 20% biomassa is verwerkt. (Foto: Provincie Noord_Holland, Kick Smeets)
Plantenbakken en bankjes
In de bakken zijn planten geplaatst om een groene omgeving te creëren. De plantenbakken zijn gemaakt van beton met 50% miscanthusgras. In beton zit cement, wat niet-natuurlijk is en ook schadelijk kan zijn voor de natuur. Door de circulaire, natuurlijke samenstelling van biobased beton is de ecologische voetafdruk aanzienlijk lager dan die van standaard betonproducten en draagt het bij aan de vermindering van CO2 In het biobased beton zit de grondstof miscanthusgras. Miscanthusgras is een gras(riet)soort die groeit door de opname van CO2, stikstof en fijnstof uit de omgeving. Na het jaarlijks oogsten wordt dit gewas vermalen tot vezels in verschillende groottes en vervolgens gebruikt voor diverse toepassingen. De grasvezels zijn zo klein dat ze bijna niet zichtbaar zijn in de betonproducten.
De plantenbakken houden zich overwegend goed. Er is één plantenbak gescheurd. De oorzaak hiervan is nog niet bekend. De bankjes zijn bedoeld om op te zitten, bijvoorbeeld tijdens het wachten op de bus. Binnen de proeftuin staan twee bankjes van biobased beton; één met noppenplaat en één zonder. Daarnaast is er één bankje gemaakt van biovezelcomposiet. De grasvezels zijn zo klein dat ze bijna niet zichtbaar zijn in de betonproducten. De bankjes houden zich goed. Op het biobased betonbankje zonder noppenplaat groeien wat algen. Dit is overigens bijna niet te zien en vergelijkbaar met wat er op ‘normale’ bankjes groeit. Het bankje van biovezel scheurt door vocht dat uitzet. Dit is te verhelpen door kapjes te plaatsen op de uiteindes.
Help us provide more detailed information about this project by
contributing!